Xã Yên Lạc hiện có 2.400ha đất tự nhiên. Trong đó diện tích  đất màu trên 366ha. Với thổ nhưỡng chủ yếu là đất đỏ bazan, rất phù hợp đối với cây dong riềng. Đây là 1 điều kiện thuận lợi để cây dong riềng phát triển và cho chất lượng tốt nhất, hàm lượng tinh bột lớn nhất, mùi vị đặc trưng và thơm ngon nhất. Đó là những giá trị cốt lõi tạo ra những sợi miến dai giòn thơm ngon về sau. Những năm qua, xã Yên Lạc đã quan tâm chỉ đạo bà con tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển diện tích cây dong riềng, tạo nguồn nguyên liệu cho sản xuất miến dong trên địa bàn. Hiên nay, người dân trong xã đã phát triển được gần10 ha trồng dong riềng đỏ. Dịp cuối tháng 10 đầu tháng 11 âm lịch hằng năm, cây dong riềng thu hoạch cũng là thời điểm HTX bắt tay vào vụ sản xuất miến.

Để tạo ra được những sợi miến ngon là một quá trình sản xuất đòi hỏi cẩn thận và tỉ mỉ. HTX Dịch vụ nông Nghiệp Yên Lạc đã đưa ra quy trình trồng dong riềng theo phương pháp hữu cơ, vừa nâng cao năng suất lại bảo đảm chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng. Để quản lý tốt các vùng nguyên liệu, các thành viên trong HTX dịch vụ nông Nghiệp Yên Lạc thường xuyên sát sao hướng dẫn các hộ dân làm đúng quy trình từ khâu chọn đất, chọn giống đến khâu thu hoạch. Các hộ dân trong mỗi vùng nguyên liệu cũng tham gia quá trình kiểm tra, giám sát, học hỏi lẫn nhau về kỹ thuật trồng dong riềng, từ đó cho ra những sản phẩm chất lượng, bảo đảm nguyên liệu sạch. Bà Lê Thị Oanh, thôn Ao mè, xã Yên Lạc cho biết: “Cây riềng là cây dễ tính, ít sâu bệnh, lại chịu hạn tốt nên phù hợp với vùng đất đồi của xã. Năng suất và chất lượng của riềng tùy thuộc vào thời gian trồng. Nếu tiến hành thu hoạch sau 12 tháng kể từ khi bắt đầu trồng thì đạt năng suất khoảng tới 75 đến 80 tấn/ha, đất tốt lên tới 100tấn/1ha, với giá thu mua của HTX dịch vụ nông nghiệp Yên Lạc từ 2.000 - 2.200đ/1kg. Sau khi trừ chi phí gia đình tôi còn lãi gần 80.000 triệu đồng/ha”

Củ dong già sau khi thu về, rửa sạch đem nghiền lọc bột. Bột dong thô qua nhiều lần đánh nhuyễn, cho vào bể bơm đầy nước cho tinh bột lắng xuống. Sau khoảng 5 - 7 lần lọc thu về bột dong nguyên chất đưa vào sử dụng để làm miến. Quy trình làm miến dong ở Yên Lạc hoàn toàn 100% tinh bột miến được chế biến từ củ dong riềng được trồng tại địa phương, không pha trộn các loại bột khác và không sử dụng hóa chất để tẩy trắng. Miến ra khuôn được phơi nắng trên các giàn tre để không bị giòn, gãy. Sợi miến nhỏ có màu trong hơi xám, khi nấu sợi dẻo, mềm, dai, không nát, có vị thơm ngon của dong riềng.

Để làm thành một sợi miến khô phải trải qua rất nhiều công đoạn, từ khâu trồng dong riềng đến thu hoạch củ, đem đi xay bột... Sau đó, lọc bột loại bỏ tạp chất, làm chín bột và cho vào khuôn cắt thành từng sợi mới mang đi phơi khô. Tất cả những công việc này đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì, khéo léo từ đôi bàn tay của bà con nông dân các thành viên HTX nông nghiệp Yên Lạc.  Sản phẩm miến dong Yên Lạc đều có chứng nhận mã số, mã vạch, có tem truy xuất nguồn gốc.

Chị Nguyễn Thị Lý, tiểu thương xã Công Chính, huyện Nông cống là đại lý thu mua và phân phối miến dong cho HTX dịch vụ nông nghiệp Yên Lạc, cho biết: “ Trên thị trường có nhiều loại miến dong, song sản phẩm miến dong Yên Lạc của xã Yên Lạc sợi mềm, nhỏ nhưng nấu lên dai, trắng đẹp mắt. Hơn nữa, sản phẩm, không pha trộn chất bảo quản nên được người tiêu dùng ưa chuộng. Không chỉ vậy, HTX Dịch vụ nông Nghiệp Yên Lạc cũng rất chú trọng hình thức sản phẩm với bao bì nhãn mác đẹp, đầy đủ thông tin theo quy định”

Từ năm 2000 trở lại đây, Nhờ việc đầu tư sản xuất và kinh nghiệm sản xuất truyền thống nên sản phẩm miến dong Yên Lạc của cơ sở HTX dịch vụ Nông nghiệp Yên lạc được các thương lái lựa chọn. Hiện sản phẩm đã được tiêu thụ tại hơn 20 điểm kinh doanh trong huyện, tỉnh và cung cấp đi các tỉnh, thành phố, như: Đồng Nai, Kum tum.. và trở thành sản phẩm nông sản đặc trưng của Huyện Như Thanh.

Ông Phạm Công Bảo, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Yên Lạc cho biết: “HTX đã, đang và sẽ tiếp tục đẩy mạnh công việc chế biến miến dong theo hướng hàng hóa, từng bước đầu tư công nghệ hiện đại trong sản xuất gắn liền với yếu tố bảo vệ môi trường, luôn quan tâm đến chất lượng, nâng cao kiến thức về quản trị doanh nghiệp, xúc tiến thương mại, để HTX ngày càng phát triển, thương hiệu miến dong Yên lạc ngày càng có chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Bên cạnh đó HTX dịch vị nông nghiệp cũng đề ra chính sách hỗ trợ đối với những hộ nông dân mở rộng diện tích trồng riêng, tiêu thụ sản phẩm nhằm nâng cao giá trị nông sản, ổn định đầu ra và tăng thu nhập.​”.

Được biết, năm 2020, HTX dịch vụ nông nghiệp tiêu thụ trên 1500 tấn nguyên liệu củ dong riềng, sẽ đạt 30 tấn tinh bột, sản xuất ra gần 10 tấn sản phẩm là miến dong, tạo việc làm cho gần chục lao động địa phương với thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng. Định hướng đến năm 2025 HTX mở rộng diện tích trồng dong riềng phấn đấu đạt 20-30 tấn miến/năm.

Vừa qua, Hội đồng thẩm định đánh giá sản phẩm OCOP của huyện Như Thanh đã đánh giá phân hạng sản phẩm miến dong Yên Lạc đạt tiêu chuẩn 3 sao. Đồng thời, hoàn chỉnh hồ sơ để tham dự Chương trình OCOP cấp tỉnh trong năm 2021.

Chương trình mỗi xã, phường một sản phẩm (OCOP) được Xã Yên Lạc quan tâm phát triển và là nhiệm vụ trong triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Qua đó, từng bước hình thành nhóm sản phẩm đặc trưng của địa phương, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập cho người dân.

Trao đổi với chúng tôi.Ông Lê Xuân Chinh, Chủ tịch UBND xã Yên Lạc Cho biết:  “Để nhân rộng diện tích cây dong riềng trên địa bàn xã, nhằm giúp nhân dân về vốn Vừa qua, HĐND xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề về phát triển nông nghiệp công nghệ cao, trong đó, đặc biệt quan tâm đến cơ chế thưởng trong xây dựng Nông thôn mới và thưởng cho các chủ thể có sản phẩm OCOP được công nhận cấp huyện, cấp tỉnh, cấp quốc qia. Triển khai nghị quyết này, Xã Yên lạc sẽ vận động người dân chuyển đổi những diện tích đất trồng màu kém hiệu quả sang trồng cây dong riềng đồng thời. Xã sẽ phát triển ổn định diện tích cây dong riềng. Thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm”

Mọi thông tin về Miến dong Yên Lạc xin liên hệ;

Ông Phạm Công Bảo- Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông ngiệp xã Yên Lạc

Địa chỉ: Thôn Đồng Trung, xã yên Lạc, huyện Như Thanh, Tỉnh Thanh Hoá

Điện thoại: 0383837133

Email: htxdvnnyenlac@gmail.com